Βικιταξίδια:Βανδαλισμός
Βανδαλισμός θεωρείται οποιαδήποτε διαγραφή ή αλλαγή περιεχομένου γίνεται εσκεμμένα ως προσπάθεια υπονόμευσης της ακεραιότητας της εγκυκλοπαίδειας. Ο συνηθέστερος τύπος βανδαλισμού είναι η αντικατάσταση του υπάρχοντος κειμένου με ανοησίες, ονόματα ή άσχετο περιεχόμενο.
Οποιαδήποτε καλή τη πίστει προσπάθεια βελτίωσης των Βικιταξιδιών, ακόμα κι αν είναι προϊόν λανθασμένης σκέψης ή κακής θεώρησης δεν είναι βανδαλισμός. Ακόμα και φαινομενικά κακοπροαίρετες επεξεργασίες που δεν αποδεικνύουν εμφανώς την κακή πρόθεση, δεν θεωρούνται βανδαλισμός στα Βικιταξίδια.
Η διάπραξη βανδαλισμού είναι παραβίαση της πολιτικής των βικιταξιδιών. Χρειάζεται να εντοπιστεί και κατόπιν να αντιμετωπιστεί με τον κατάλληλο τρόπο. Αν δεν μπορείτε να την αντιμετωπίσετε μόνος/η σας, μπορείτε να ζητήσετε την παρέμβαση των διαχειριστών να σας βοηθήσουν.
Ενίοτε η ενημέρωση ενός άρθρου είναι πιθανό να φαίνεται ως βανδαλισμός. Εδώ χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή ως προς το αν τα νέα δεδομένα είναι ορθές πληροφορίες ή είναι βανδαλισμός. Οποιαδήποτε ενημέρωση θα πρέπει να υποστηρίζεται από εμφανή γεγονότα.
Τύποι βανδαλισμού
[επεξεργασία]Οι συνηθέστερες μορφές βανδαλισμού:
- Spam
- Η προσθήκη ακατάλληλων εξωτερικών συνδέσμων με στόχο την αυτο-προβολή.
- Βανδαλισμός εξωτερικών συνδέσμων
- Η διαμόρφωση των εξωτερικών συνδέσμων με τέτοιο τρόπο, ώστε να φαίνονται ίδιοι στον αναγνώστη, αλλά όταν επιλέγονται, να οδηγούν σε κάτι άσχετο ή και ανόητο.
- Βανδαλισμός εσωτερικών συνδέσμων
- Η διαμόρφωση των εσωτερικών συνδέσμων μέσα στο κείμενο ή των σχετικών άρθρων στην ενότητα Εξωτερικοί σύνδεσμοι με τέτοιο τρόπο, ώστε να φαίνονται ίδιοι στον αναγνώστη, αλλά όταν επιλέγονται, να οδηγούν σε σελίδες άσχετες με το θέμα.
- VandalBot
- Ένα script ή "robot" που ασκεί βανδαλισμό ή spam μαζικά σε λήμματα (εκατοντάδες ή χιλιάδες), διαγράφοντας κείμενα ή προσθέτοντας εμπορικούς συνδέσμους.
- Παιδαριώδης βανδαλισμός
- Προσθήκη γκραφίτι ή διαγραφή σελίδων ή και τα δύο.
- Βανδαλισμός τυχαίων χαρακτήρων
- Πρόκειται για μία ειδικότερη μορφή του παιδαριώδη βανδαλισμού, στην οποία χρήστες εισάγουν εντελώς ακατανόητο περιεχόμενο ή ενίοτε μία σειρά τυχαίων χαρακτήρων (τα γνωστά "κινέζικα", όπως π.χ. "aslkdjnsdagkljhasdlkh").
- Ανόητος βανδαλισμός
- Χρήστες δημιουργούν ενίοτε σελίδες με αστεία ή αντικαθιστούν τα περιεχόμενα σε υπάρχοντα άρθρα με αληθοφανείς ανοησίες. Ο καλύτερος δικτυακός τόπος για περιεχόμενο τέτοιου τύπου είναι η Φρικηπαίδεια ή η αγγλόφωνη Uncyclopedia.
- Ύπουλος βανδαλισμός
- Ο βανδαλισμός αυτού του είδους είναι δυσκολότερο να εντοπιστεί. Συνήθως πρόκειται για εκούσια προσθήκη εσφαλμένων πληροφοριών ή αλλαγή μικρών λεπτομερειών στο κείμενο (ιδίως τεχνικών στοιχείων ή χρονολογιών), με σκοπό τη δημιουργία εσφαλμένων εντυπώσεων στους αναγνώστες για το συγκεκριμένο ζήτημα.
- Βανδαλισμός σελίδας χρήστη
- Η αντικατάσταση περιεχομένου στην σελίδα χρήστη με ανόητο, υβριστικό ή άσχετο περιεχόμενο.
- Βανδαλισμός εικόνας
- Η πρόσθεση ακατάλληλων εικόνων, με σκανδαλώδες ή αποκρουστικό περιεχόμενο ή με πολιτικά μηνύματα, όπως και η κακόβουλη επεξεργασία μιας ήδη υπάρχουσας εικόνας.
Τι δεν είναι βανδαλισμός
[επεξεργασία]Παρ'όλο που μερικές φορές αναφέρονται έτσι, τα ακόλουθα δεν είναι βανδαλισμός και αντιμετωπίζονται διαφορετικά.
- Η δοκιμή του Νέου
- Νέοι χρήστες που ανακαλύπτουν το κουμπί "Επεξεργασία" δοκιμάζουν αν πράγματι μπορούν να επεξεργαστούν μια σελίδα και γράφουν κάτι μέσα για να το δοκιμάσουν. Αυτό δεν είναι βανδαλισμός! Αντίθετα αυτοί οι χρήστες πρέπει να καλωσοριστούν, και να τους υποδειχθεί το Αμμοδοχείο. Πολλές φορές οι ίδιοι αναιρούν τις αλλαγές τους.
- Εκμάθηση της σύνταξης wiki
- Για μερικούς χρήστες παίρνει χρόνο να μάθουν την σύνταξη μορφοποίησης του wiki, και ξοδεύουν χρόνο πειραματιζόμενοι με διάφορους τρόπους για την δημιουργία εξωτερικών και εσωτερικών συνδέσμων και άλλων ειδικών χαρακτήρων. Αντί να τους κατηγορήσετε ως βάνδαλους, εξηγήστε τους πώς γράφουμε και δείξτε τους την σελίδα βοήθειας.
- Θαρραλέα επεξεργασία
- Οι Βικιταξιδιώτες συχνά κάνουν θεαματικές αλλαγές σε άρθρα για να τα βελτιώσουν. Οι περισσότεροι προσπαθούμε να μην διστάζουμε όταν επεξεργαζόμαστε λήμματα. Παρ' όλο ότι το να βλέπεις μεγάλα κομμάτια κειμένου που έγραψες να αφαιρούνται, να μετακινούνται ή να ανασκευάζονται σε κάνουν να το νιώθεις ως βανδαλισμό, δεν είναι κάτι τέτοιο.
- Ακούσια λάθη
- Ορισμένες φορές, κάποιος χρήστης μπορεί να εισάγει περιεχόμενο σε ένα λήμμα που δεν είναι ακριβές, αλλά πιστεύοντας ότι είναι. Κάνοντάς το με καλή πρόθεση, προσπαθούν να συνεισφέρουν στην εγκυκλοπαίδεια για να την βελτιώσουν. Αν πιστεύετε ότι υπάρχει μια ανακριβής πληροφορία σε ένα λήμμα, σιγουρευτείτε ότι έτσι είναι, και/ή συζητήστε για την ακρίβειά της με τον χρήστη που την παράθεσε.
- Νταηλίκι και ξεροκεφαλιά
- Ορισμένοι χρήστες δεν μπορούν να έρθουν σε συμφωνία με άλλους που είναι πρόθυμοι να το συζητήσουν στην σελίδα συζήτησης ενός άρθρου, και επανειλημμένα κάνουν αλλαγές στις οποίες δεν συμφωνούν οι υπόλοιποι. Κάτι τέτοιο είναι θλιβερό, αλλά δεν είναι βανδαλισμός.
- Παρενόχληση ή προσωπικές επιθέσεις
- Είναι ξεκάθαρη η πολιτική των Βικιταξιδιών ότι δεν επιτρέπονται οι προσωπικές επιθέσεις και η παρενόχληση άλλων χρηστών. Μερικές μορφές παρενόχλησης είναι περιπτώσεις βανδαλισμού, όπως ο βανδαλισμός σελίδας χρήστη. Παρ' όλα αυτά η παρενόχληση δεν είναι γενικά βανδαλισμός.
- Το απρόσμενο
- Και μόνο επειδή κάποιοι κάνουν επεξεργασία με ασυνήθιστους τρόπους δεν τους κάνει βάνδαλους. Αν κάνουν θετικές προσθήκες σε ένα λήμμα αλλά γράφοντας "Γειά σου Μαμά!" στην σύνοψη, δεν τους κάνει βάνδαλους, αλλά απλώς νεόφερτους. Φερθείτε φιλικά εξηγώντας τους την σωστή χρήση της σύνοψης. Μην τους αναιρείτε, μην τους φράζετε.
- Αμμοδοχείο
- Το να χρησιμοποιεί κάποιος ως αμμοδοχείο κάποια λάθος σελίδα δεν είναι πάντα βανδαλισμός αναλόγως των περιστάσεων.
Πώς εντοπίζεται ο βανδαλισμός
[επεξεργασία]Ακολουθεί μια συλλογή συμβουλών για το πώς μπορείτε να ανακαλύψετε τον βανδαλισμό. Από τη στιγμή που τον ανακαλύπτετε, διαβάστε πώς αναστρέφεται η σελίδα σε μια προηγούμενη εκδοχή.
- Βανδαλισμός από μη εγγεγραμμένους χρήστες
- Οι περισσότεροι βανδαλισμοί γίνονται από χρήστες που δεν έχουν ακόμα δημιουργήσει λογαριασμό. Υπάρχει μια επιλογή στο Πρόσφατες αλλαγές για την απόκρυψη συνδεδεμένων χρηστών. Είναι ένας τρόπος να φιλτράρετε εκείνες τις επεξεργασίες που πιθανότατα περιέχουν βανδαλισμούς. Οι μη εγγεγραμμένοι χρήστες δεν μπορούν να χαρακτηρίζουν την επεξεργασία τους ως μικρή τροποποίηση και συνεπώς η απόκρυψη των μικρών τροποποιήσεων με την επιλογή απόκρυψη μικρών αλλαγών μπορεί να είναι επίσης επιβοηθητική στην έρευνά σας. Πατώντας το σύνδεσμο "διαφ." αριστερά από κάθε επεξεργασία μπορείτε να συγκρίνετε την τρέχουσα και τις προγενέστερες εκδοχές του λήμματος.